PIT-39 jest formularzem zeznania rocznego przeznaczonym dla podatników, którzy w danym roku podatkowym uzyskali przychody ze sprzedaży nieruchomości lub ich części, udziału w nieruchomości, spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu, prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub prawa wieczystego użytkowania gruntów, jeżeli od końca roku kalendarzowego, w którym zostały one nabyte nie minęło 5 lat.
PRZYKŁAD: W 2016 roku Pan Tomasz zakupił mieszkanie, które w 2022 roku postanowił sprzedać. Czy powinien wykazać przychód ze sprzedaży mieszkania w zeznaniu PIT-39 za 2022 rok?
Nie, Pan Tomasz nie składa PIT-39 za 2022 rok, ponieważ od końca roku kalendarzowego, w którym zostało zakupione mieszkanie, minęło 5 lat.
Przychodem ze sprzedaży nieruchomości lub praw majątkowych jest cena określona w umowie z kupującym, pomniejszona o koszty sprzedaży (np. opłaty notarialne, koszty pośrednictwa), a także udokumentowane koszty poniesione na nabycie, czy też wybudowanie nieruchomości oraz wszelkie nakłady poniesione w trakcie posiadania nieruchomości, które zwiększyły jej wartość. Jeżeli nieruchomość została nabyta w drodze spadku albo darowizny, kosztem uzyskania przychodów będzie kwota zapłaconego podatku od spadków i darowizn. Co ważne, w zeznaniu PIT-39 nie wykazuje się zbycia nieruchomości lub praw majątkowych w ramach prowadzonej działalności gospodarczej oraz należących do majątku działalności gospodarczej.
Dochód ze zbycia nieruchomości i praw majątkowych jest opodatkowany 19-procentowym podatkiem dochodowym.
SPRZEDAŻ NIERUCHOMOŚCI NABYTEJ W DRODZE SPADKU A PODATEK
Zgodnie z nowelizacją Ustawy o PIT, która weszła w życie 1 stycznia 2019 roku, podatnik jest zwolniony z zapłaty podatku od sprzedaży nieruchomości nabytej w drodze spadku, jeżeli sprzedaż nastąpi po upływie 5 lat od końca roku podatkowego, w którym spadkodawca nabył lub wybudował nieruchomość.
SPRZEDAŻ NIERUCHOMOŚCI NABYTEJ W DRODZE DAROWIZNY A PODATEK
Podatnik, który nabył nieruchomość w drodze darowizny, może ją sprzedać bez podatku, jeżeli sprzedaż nastąpi po upływie 5 lat od końca roku podatkowego, w którym podatnik otrzymał darowiznę.
PIT-39 A ULGA MIESZKANIOWA
Zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 131 Ustawy o PIT z opodatkowania zwolniony jest przychód z tytułu sprzedaży nieruchomości lub praw majątkowych, który został przeznaczony na własne cele mieszkaniowe w ciągu 3 lat, licząc od końca roku, w którym nastąpiła sprzedaż nieruchomości. Jest to tzw. ulga mieszkaniowa.
Wartość ulgi mieszkaniowej, czyli kwoty wolnej od podatku, należy obliczyć zgodnie z ustalonym w Ustawie wzorem:
Jeżeli przychód ze sprzedaży nieruchomości w całości zostanie przeznaczony na własne cele mieszkaniowe, to uzyskany dochód będzie w całości zwolniony z podatku.
Wydatkami na własne cele mieszkaniowe są wydatki poniesione na:
- nabycie budynku mieszkalnego, jego części lub udziału w takim budynku, lokalu mieszkalnego lub udziału w takim lokalu, a także na nabycie gruntu lub udziału w gruncie albo prawa użytkowania wieczystego gruntu, udziału w takim prawie, związanych z tym budynkiem lub lokalem;
- nabycie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub udziału w takim prawie, prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub udziału w takim prawie;
- nabycie gruntu pod budowę budynku mieszkalnego, w tym również z rozpoczętą budową budynku mieszkalnego oraz nabycie innego gruntu, lub udziału w gruncie, prawa użytkowania wieczystego gruntu lub udziału w takim prawie, jeżeli nie później niż w okresie 3 lat od końca roku podatkowego, w którym nastąpiło odpłatne zbycie, grunt ten zmieni przeznaczenie na grunt pod budowę budynku mieszkalnego;
- budowę, adaptację lub remont własnego budynku mieszkalnego lub własnego lokalu mieszkalnego;
- spłatę kredytu wraz z odsetkami zaciągniętego na sfinansowanie własnych potrzeb mieszkaniowych w banku lub w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej, który został zaciągnięty wyłącznie przed odpłatnym zbyciem nieruchomości.
Ponadto w zakresie ulgi mieszkaniowej została wydana interpretacja ogólna MF z dnia 13 października 2021 roku (nr DD2.8202.4.2020), w której wskazano katalog wydatków spełniających kryteria wydatków na cele mieszkaniowe. Są to przykładowo wydatki na zakup:
- kuchenki gazowej lub gazowo-elektrycznej, płyty indukcyjnej;
- piekarnika;
- szafki stanowiącej element mocowania umywalki;
- oświetlenia, w tym taśm LED i oczek halogenowych;
- okapu, pochłaniacza;
- mebli, które są trwale połączone konstrukcyjnie z elementami budowlanymi, w tym tzw. mebli na wymiar
PRZYKŁAD: Pan Maciej w 2019 roku zakupił mieszkanie, które postanowił sprzedać w 2022 roku za kwotę 400 000,00 zł. Koszty, które Pan Maciej poniósł w związku ze sprzedażą mieszkania wyniosły 10 000,00 zł. Pan Maciej zamierza przeprowadzić remont domu, którego planowany koszt wynosi 200 000,00 zł, w związku z czym, rozliczając sprzedaż mieszkania chce skorzystać z ulgi mieszkaniowej. Ile podatku zapłaci Pan Maciej w związku ze sprzedażą nieruchomości?
Korzystając ze wzoru, możemy obliczyć, że wartość ulgi będzie wynosić 195 000,00 zł (200 000,00 zł × 390 000,00 zł / 400 000,00 zł). W związku z tym podatek dochodowy należy obliczyć od kwoty 205 000,00 zł (400 000,00 zł – 195 000,00 zł). Będzie on wynosił 38 950,00 zł (205 000,00 zł × 19%).
Jak w tym przypadku wypełnić PIT-39 ?
kwotę uzyskanego przychodu i poniesionych kosztów związanych ze sprzedażą mieszkania należy ująć w części C w poz. 20 i 21
kwotę ulgi należy wpisać w części D poz. 25, natomiast wartość podstawy opodatkowania ująć w poz. 26
ostateczną kwotę podatku dochodowego do zapłaty z PIT-39 należy natomiast ująć w części E poz. 34
Zeznanie roczne PIT-39 należy złożyć do właściwego urzędu skarbowego do 30 kwietnia roku podatkowego następującego po roku, w którym nastąpiła sprzedaż.
Właściwym urzędem skarbowym dla złożenia PIT-39 jest urząd według miejsca zamieszkania podatnika w ostatnim dniu roku podatkowego.
Gdy podatnik skorzysta z ulgi mieszkaniowej, jednak nie zrealizuje jej w wyznaczonym okresie, będzie zobowiązany do skorygowania ulgi w zeznaniu rocznym, w którym została ona wykazana oraz wpłacenia do urzędu zaległego podatku wraz z naliczonymi odsetkami.
WAŻNE !!! Po upływie 3 lat podatnik jest zobowiązany złożyć w urzędzie skarbowym kopie dokumentów potwierdzających prawidłowe wykorzystanie ulgi mieszkaniowej (faktury, akt notarialny).
Ulga mieszkaniowa a zakup mieszkania za granicą
Zgodnie z przepisami ustawy o PIT wydatki na cele mieszkaniowe muszą zostać poniesione na nieruchomość położoną w państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego albo w Konfederacji Szwajcarskiej. Nie można zatem skorzystać z ulgi mieszkaniowej, przeznaczając przychody z odpłatnego zbycia lokalu na cele mieszkaniowe w Kanadzie, czy też Wielkiej Brytanii.